Carbimazole là loại dược phẩm được sử dụng phổ biến trong việc điều trị bệnh cường giáp ở người bệnh. Thuốc tỏ ra vô cùng hữu hiệu với hiệu quả điều trị cao và đảm bảo an toàn cho sức khỏe người bệnh.

Tuy vậy, nhiều người vẫn chưa biết đến thuốc Carbimazol là gì? và sử dụng thuốc thế nào đúng cách? Bài viết ngày hôm nay, Hormonetuyengiap.com sẽ giới thiệu tất cả thông tin liên quan đến thuốc Carbimazol để bạn đọc tham khảo.

Thuốc Carbimazole là gì?

Carbimazole là một loại thuốc kháng giáp và dẫn chất của Thioimidazole (Imidazol bao gồm lưu huỳnh). Carbimazol trong cơ thể được chuyển hóa nhanh và trở thành Thiamazol hoàn toàn. Do đó, cơ chế hoạt động và tác dụng của Carbimazole tương tự như Thiamazol.

Nguyên lý hoạt động của thuốc là ức chế tuyến giáp sản sinh hormon thông qua việc ngăn cản Iod gắn tại gốc Tyrosyl (thuộc Thyroglobulin). Đồng thời, thuốc cũng hạn chế việc liên kết giữa hai gốc Iodotyrosyl thành Iodothyronine.

Tuy vậy, thuốc không có chức năng ức chế vai trò của hormon tuyến giáp đã được tạo thành hay xuất hiện sẵn trong máu. Hơn nữa, thuốc không có tác dụng ức chế giải phóng hormone giáp đưa vào cơ thể.

Vì vậy, tình trạng nhiễm độc giáp sẽ không được điều trị với Carbimazol vì lý do quá liều hormone giáp. Trong trường hợp nồng độ Iod ở mức cao, nguyên nhân có thể vì sử dụng Iod trong quá khứ hay sử dụng Iod phóng xạ nhằm chẩn đoán thì thuốc phản ứng chậm với cơ thể.

Chỉ định thuốc Carbimazol 5mg

• Điều trị bệnh lý cường giáp trước khi tiến hành phẫu thuật tuyến giáp đến lúc thời điểm bình thường về chuyển hóa. Mục đích đề phòng xảy ra các cơn nhiễm độc giáp khi cắt bỏ một phần tuyến giáp;
• Hỗ trợ trước và trong quá trình điều trị với I-131 (Iod phóng xạ) cho đến lúc phương pháp điều trị có tác dụng bài trừ tuyến giáp;
• Kết hợp chữa trị cơn nhiễm độc giáp trước quá trình áp dụng phương pháp Iodid (Propylthiouracil được chỉ định phổ biến hơn). Carbimazole 5mg thường sử dụng kèm theo thuốc chẹn Beta, nhất là trong các tình trạng tim mạch như nhịp tim nhanh.

Chống chỉ định đối với Carbimazole 5mg

Người bệnh khi mắc các tình trạng như dưới đây thì không được sử dụng Carbimazole trong bất kỳ trường hợp nào:

• Ung thư tuyến giáp phụ thuộc vào hormon TSH (hormone kích thích tuyến giáp được sản xuất bởi tuyến yên);
• Rối loạn huyết học nặng trong quá khứ;
• Suy gan;
• Người mẹ ở thời kỳ nuôi trẻ bằng sữa;
• Suy tủy và giảm bạch cầu mức nặng;
• Mẫn cảm với Carbimazole cũng như hoạt tính Thiamazole hay bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Công dụng thuốc Carbimazole trong điều trị

Phổ theo tài liệu Y học hiện đại, thuốc Carbimazole kháng giáp sẽ phục vụ điều trị nhiễm độc giáp vì tuyến giáp hoạt động cường độ cao (cường giáp). Tốc độ hoạt động của nhiều bộ phận chức năng trong cơ thể tăng lên khi tuyến giáp sản xuất dư thừa hormone.

Tình trạng trên sẽ gây ra các triệu chứng như đổ mồ hôi, tiêu chảy, sụt cân, khó chịu và run rẩy tứ chi. Thêm vào đó, người bệnh khả năng cao bị suy nhược, cảm thấy uể oải và chu kỳ kinh nguyệt bất thường ở phái nữ.

Hiện nay, Carbimazol là loại thuốc được sử dụng nhiều nhất nhằm cải thiện chức năng tuyến giáp. Công dụng chính của nó giúp giảm hàm lượng hormone tuyến giáp được tạo thành trong cơ thể.

Nhiều chuyên gia về tuyến giáp nhận định, Carbimazole có khả năng hoạt động riêng lẻ hay phối hợp với các loại thuốc khác nhằm chữa trị hội chứng cường giáp. Carbimazol cũng được áp dụng cho bệnh nhân chuẩn bị thực hiện phẫu thuật tuyến giáp hay trước khi tiến hành điều trị với I131.

 >>> Có thể bạn quan tâm: Nguyên nhân béo phì ở trẻ em và cách điều trị hiệu quả nhất

Hướng dẫn sử dụng Carbimazole đạt hiệu quả điều trị

Cách dùng thuốc Carbimazole thông thường sẽ được bác sĩ chỉ định theo tình trạng bệnh lý hiện tại. Người bệnh nên tuân thủ đúng theo lời khuyên của bác sĩ để tránh xảy ra những rủi ro trong quá trình sử dụng thuốc. Cách sử dụng Carbimazole phổ biến như sau:

• Nguyên nhân gây ra cường giáp không được điều trị bởi Carbimazole. Vì thế, người bệnh yêu cầu phải cắt bỏ tuyến giáp hay sử dụng Iod phóng xạ khi dùng thuốc trong khoảng từ 12 – 18 tháng (thường thấp hơn 2 năm) mà bệnh nhiễm độc giáp vẫn không dứt điểm.
• Lưu ý sử dụng đúng như quy định của bác sĩ kê đơn. Nếu cơ thể xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào hãy thông báo ngay cho bác sĩ để được tư vấn và giải quyết kịp thời.
• Người bệnh có thể sử dụng thuốc sau hoặc trước bữa ăn đều được.

Liều lượng theo từng đối tượng khi sử dụng Carbimazole

Phụ thuộc vào cơ địa và tình hình bệnh hiện tại, bác sĩ sẽ cân nhắc và kê đơn cho người bệnh một cách hợp lý. Đối tượng trẻ em và người lớn có liều lượng sử dụng khác nhau để phòng tránh tình trạng phản ứng thuốc. Liều lượng cụ thể theo từng đối tượng:

Người trưởng thành

Tình trạng bệnh hiện tại sẽ quyết định đến liều lượng khởi đầu. Người trưởng thành bình thường sẽ khởi đầu với liều từ 15 – 40mg. Nhiều trường hợp có thể sử dụng liều lượng lên đến 60mg/ngày.

Thời gian uống thuốc thường chia làm 3 đợt trong ngày. Mỗi đợt cách nhau 8 tiếng và uống trong bữa ăn. Người bệnh được phép giảm xuống 1 – 2 lần mỗi ngày vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị.

Triệu chứng bệnh được cải thiện rất nhiều chỉ sau 1 – 3 tuần điều trị với Carbimazole. Hơn nữa, chỉ 1 – 2 tháng sau khi sử dụng thuốc, chức năng tuyến giáp đã hoạt động bình thường trở lại. Khi đó, người bệnh bắt đầu giảm liều đến liều thấp nhất những chức năng tuyến giáp vẫn ổn định. Liều lượng lúc này sẽ duy trì 5 – 15mg/ngày tùy vào từng người.

Trẻ vị thành niên

Đối với trẻ sơ sinh đến dưới 12 tuổi, bác sĩ nên bắt đầu với liều 0.25mg/kg/lần và sử dụng đều 3 lần trong một ngày. Trẻ trong độ tuổi 12 – 18 tuổi có thể bắt đầu điều trị với 10mg/lần và tần suất một ngày 3 đợt.

Trường hợp nhiễm độc giáp, bác sĩ nên tăng liều cao hơn cho trẻ. Khi nhận thấy các triệu chứng lâm sàng giảm sau một thời gian điều trị, bác sĩ tiến hành xét nghiệm định lượng các hormon tuyến giáp.

Nếu chỉ số trong xét nghiệm tuyến giáp đạt trạng thái bình ổn thì có thể cho trẻ ngưng điều trị. Tuy nhiên, bệnh có dấu hiệu tái phát trở lại thì phải tái sử dụng thuốc hay sử dụng phương pháp điều trị thay thế.

Tác dụng phụ thuốc Carbimazole

Theo như thống kê, số lượng người bệnh mắc tác dụng phụ khi sử dụng Carbimazole là rất thấp. Tỷ lệ xuất hiện tác dụng phụ rất thấp và thường là ở những ca bệnh không xác định được mình bị mẫn cảm với thuốc và bệnh lý hiếm gặp.

Sau đây là những loại tác dụng phụ phổ biến nhất ở người bệnh khi sử dụng Carbimazole:

Phổ biến

• Dị ứng;
• Ngứa;
• Ban da;
• Buồn nôn;
• Nôn mửa;
• Rối loạn tiêu hóa;
• Giảm bạch cầu ở mức vừa và nhẹ;
• Đau đầu;
• Sốt thoáng qua và nhiệt độ vừa phải.

Tỷ lệ thấp

• Suy tủy;
• Mất bạch cầu hạt với triệu chứng sốt cao;
• Người ớn lạnh;
• Họng nhiễm khuẩn dẫn đến: đau miệng, ho, giọng khàn đặc,…;
• Hàm lượng Prothrombin huyết giảm mạnh;
• Viêm khớp và đau khớp;
• Đau cơ;
• Tóc rụng;
• Hội chứng giống Lupus ban đỏ.

Hiếm khi xảy ra

• Mất vị giác;
• Tai ù;
• Thính lực suy giảm;
• Vàng da ứ mật;
• Viêm gan;
• Viêm cầu thận;
• Sốt nhẹ;
• Nhức đầu;.

Trường hợp điều trị với liều cao trong khoảng thời gian kéo dài có thể xuất hiện những tình trạng nguy hiểm:

• Bướu giáp gia tăng thể tích và kích thước;
• Suy giáp chức năng tuyến giáp gây ra suy giáp.

Tần suất không xác định

• Cơ thể xuất hiện vết tím bầm;
• Sưng tuyến nước bọt cấp tính;
• Viêm dây thần kinh;
• Hội chứng tự miễn Insulin với hiện tượng đường huyết suy giảm rõ rệt;
• Viêm tụy cấp;
• Viêm đa dây thần kinh;
• Phù mạch.

Trường hợp thuốc phản ứng quá mẫn đa hệ thống sẽ gây ra các triệu chứng bao gồm:

• Gan, thận và phổi bị ảnh hưởng nặng nề;
• Viêm mạch tại da;
• Suy tủy xương gồm: bạch cầu ái toan tăng, bạch cầu trung tính giảm, mất bạch cầu hạt và giảm bạch cầu, nổi hạch toàn thân, giảm tiểu cầu hay thiếu máu bất sản và giảm tiểu cầu cô lập,…

 >>> Tham khảo ngay: Khái niệm định lượng Anti Tg là gì? Tg tăng cao có nguy hiểm không?

Tương tác thuốc ở Carbimazole

Tương tác thuốc là hiện tượng gây ra nhiều nguy hiểm cho người bệnh hay thậm chí là có thể tước đoạt sinh mạng. Do đó, người bệnh nên tuyệt đối thận trọng và cần báo cáo với bác sĩ tất cả những thông tin liên quan trước khi sử dụng thuốc.

Thuốc tương tác với Carbimazol

Khả năng hoạt động động của thuốc có thể không đạt hiệu quả cao vì tương tác thuốc. Đồng thời, chúng cũng gia tăng hậu quả của tác dụng phụ lên cơ thể người bệnh. Tốt nhất, người bệnh nên liệt kê tất cả loại thuốc đang sử dụng gồm: thuốc kê đơn, không kê đơn, thực phẩm chức năng hay thảo dược,… cho bác sĩ.

Bệnh nhân tuyệt đối không nên tự quyết định tăng liều lượng hoặc ngưng điều trị thuốc khi chưa được bác sĩ cho phép. Danh sách thuốc dưới đây có thể tương tác với Carbimazole:

• Oxtriphylline, Glycosid trợ tim, Aminophylline, Theophylin và thuốc chẹn Beta;
• Iodo Glycerol, Kali Iodide, Amiodaron hay Iodine;
• Thuốc chống đông máu là dẫn chất Indandion (hay Coumarin);
• Thuốc Iod phóng xạ I131: sự hấp thụ I-131 của cơ thể bị giảm sút bởi thuốc kháng giáp và cơ thể sẽ hấp thụ tốt trở lại nếu đột ngột ngưng sử dụng thuốc Carbimazol trong 5 ngày.

Thực phẩm và chất kích thích có phản ứng với Carbimazole hay không?

Trên thực tế, một số loại thuốc không được sử dụng trong bữa ăn hay những loại thực phẩm không nên tiêu thụ khi sử dụng thuốc. Vì thuốc có thể phản ứng với thành phần có trong thực phẩm và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bên cạnh đó, trong quá trình điều trị bệnh, bác sĩ sẽ khuyến cáo người bệnh nên hạn chế sử dụng chất kích thích. Điều này vừa tốt cho sức khỏe lại vừa giảm thiểu khả năng tương tác với thuốc. Để đảm bảo an toàn và ăn uống thoải mái, người bệnh nên tham khảo ý kiến các bác sĩ chuyên khoa.

Cách xử lý trong trường hợp quên liều hoặc quá liều Carbimazol

Những trường hợp quên liều và quá liều thường ít gây ra ảnh hưởng trầm trọng đến cơ thể. Tuy vậy, người bệnh không nên chủ quan và cần được khắc phục ngay nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường, đặc biệt là quá liều.

Bạn đọc hãy tham khảo cách xử trí hữu hiệu nhất trong trường hợp quên liều & quá liều Carbimazol:

Quên liều

Trong trường hợp người bệnh quên một liều thuốc, hãy bổ sung càng sớm càng tốt và hãy uống ngay tại thời điểm vừa nhớ ra. Nếu thời điểm nhớ ra gần với liều uống tiếp theo thì người bệnh hãy bỏ qua liều quên và uống liều tiếp theo như kế hoạch.

Người bệnh tuyệt đối không được tự ý gấp đôi liều lượng trong một lần uống vì mục đích bắt kịp tiến độ.

Quá liều

Cách xử trí trường hợp quá liều sẽ phụ thuộc vào độc tính của thuốc gây ra cho người bệnh. Trường hợp quá liều sẽ gây ra các tình trạng như đã liệt kê trong phần tác dụng phụ của thuốc. Nguy hiểm nhất có thể kể đến: mất bạch cầu hạt, suy tủy và tăng nồng độ TSH, kích thước bướu giáp phình to.

Người bệnh quá liều cần can thiệp và chăm sóc với các biện pháp y tế nhằm chữa trị triệu chứng. Một vài trường hợp cần sử dụng thêm thuốc Corticoid hay kháng sinh. Liệu pháp truyền máu sẽ được sử dụng nếu người bệnh mắc giảm bạch cầu nặng và suy tủy.

>>> Đọc thêm: Bệnh vàng da tăng Bilirubin gián tiếp và những điều cần lưu ý

Tác dụng của thuốc PTU 5mg trong điều trị cường giáp

Cơ chế hoạt động của thuốc PTU 5mg là ngăn chặn tuyến giáp sản sinh hormone vượt quá mức cần thiết. Không chỉ vậy, thuốc còn một số chức năng khác tuy không được công bố trên bao bì nhưng đã được Bộ Y tế phê duyệt.

Công dụng của thuốc PTU 5mg nhiều phần tương đồng với Carbimazol trong vai trò ức chế tuyến giáp tổng hợp Triiodothyronine (T3) và Thyroxine (T4). Thuốc PTU lưu hành trên thị trường ở dạng viên nén.

Tác dụng phụ thường thấy của thuốc PTU

Thuốc Propylthiouracil bên cạnh công dụng điều trị, chúng có thể gây ra một vài tác dụng phụ không mong đợi. Những tác dụng phụ có tỷ lệ xảy ra cao nếu có:

• Đau bụng;
• Nôn;
• Sốt;
• Đau khớp và cơ;
• Vị giác suy giảm;
• Triệu chứng cúm;
• Yếu trong người;
• Cơ thể đau nhức;
• Bong da;
• Một vài triệu chứng của bệnh lý gan dạng nặng;
• Phát ban da đỏ;
• Rộp nặng;
• Khó thở;
• Chảy máu cam hoặc nướu răng;
• Rụng tóc;
• Chóng mặt.

Lưu ý khi sử dụng PTU 5mg

Trước khi quyết định điều trị cường giáp với PTU 5mg, người bệnh cần lưu ý những điều sau đây, đặc biệt là phụ nữ đang mai thai và trẻ em:

• Trẻ em nên lưu ý cảnh báo về bệnh lý gan mức độ nặng, PTU không được khuyến nghị sử dụng ở trẻ nhỏ trừ trường hợp sử dụng Methimazole;
• Nữ giới trong thời kỳ mang thai hoặc có ý định mang thai trong tương lai cũng như đang cho con bú thì nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Hiện nay vẫn chưa có tài liệu nào ghi nhận rủi ro khi những đối tượng này sử dụng thuốc.
• Khai báo với bác sĩ toàn bộ thuốc đang sử dụng như thuốc theo đơn, không theo đơn, dược thanh và các loại thực phẩm,…

Kết Luận

Trên đây là tất cả thông tin mà bạn có thể tham khảo về thuốc Carbimazol. Mặc dù thuốc rất hiệu quả trong điều trị cường giáp nhưng người bệnh không nên chủ quan. Trước khi sử dụng thuốc, hãy hỏi ý kiến bác sĩ và tuân thủ đúng theo quy định để tránh các tác dụng phụ không mong muốn xảy ra.

>>> Đọc ngay: Kỹ thuật chụp CT là gì? Chụp CT mạch vành có nguy hiểm không?