Bệnh cường giáp là một trong những tình trạng rối loạn chuyển hóa tại tuyến giáp. Bệnh lý này rất phổ biến trong xã hội ngày nay. Tuyến giáp có liên quan mật thiết đến sự phát triển của cơ thể, thế nên mọi sự rối loạn đều gây ảnh hưởng rất lớn đến người bệnh.

Vậy bệnh cường giáp là gì? Bệnh cường giáp có nguy hiểm ko? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này với những thông tin chuẩn xác nhất.

Khái niệm bệnh cường tuyến giáp là gì?

Trước khi đi đến khái niệm, chúng ta cần phải hiểu rõ về vấn đề cường giáp không phải là bệnh lý riêng biệt mà nó là một hội chứng. Hội chứng này là hậu quả của nhiều căn bệnh liên quan đến rối loạn tuyến giáp.

Cường giáp bệnh học là tình trạng nồng độ hormone tuyến giáp bao gồm: Triiodothyronine (T3) và Thyroxine (T4) được tuyến giáp sản xuất vượt quá mức cần thiết. Đồng thời, nồng độ hormone trong máu tăng lên một cách đột ngột.

Bệnh cường tuyến giáp nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe. Thế nhưng, nếu bệnh tiến triển trong thời gian dài có thể gây nên nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Nguyên nhân bệnh cường giáp phổ biến

Theo các chuyên gia, nguyên nhân gây nên bệnh cường giáp thường bắt nguồn từ những bệnh lý về rối loạn chuyển hóa tại tuyến giáp. Trong đó phổ biến nhất là:

1. Basedow – Bệnh Graves

Đây là nguyên nhân chiếm tỷ lệ cao nhất với hơn 70% trường hợp cường giáp được ghi nhận hằng năm. Các tự kháng thể có trong máu của người bệnh tự động kích thích tuyến giáp, khiến tuyến giáp phát triển và tiết quá nhiều hormone.

Bệnh lý này có yếu tố di truyền và phụ nữ có xác suất xảy ra cao hơn 4 lần. Độ tuổi mắc bệnh Basedow ở nữ giới thường rơi vào khoảng từ 20 – 50 tuổi.

2. Viêm tuyến giáp

Tình trạng viêm nhiễm ở tuyến giáp sẽ phá hủy cấu trúc bình thường của các nang tuyến giáp. Việc này làm cho lượng hormone tuyến giáp dự trữ bị rò rỉ và đi vào trong máu. Hiện tượng này sẽ làm nồng độ hormone tuyến giáp trong máu tăng lên và dẫn đến cường giáp.

3. Nhân tuyến giáp hoạt động với cường độ cao

Nhân tuyến giáp thật ra là các khối u hình thành trong tuyến giáp của bạn. Các khối u này thường là lành tính và không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tỷ lệ rất nhỏ trong số đó mang theo tế bào ung thư.

Nhân tuyến giáp thường được phát hiện ở nhóm người cao tuổi, số lượng nhân tuyến giáp có thể sản sinh quá mức lượng hormone cần thiết. Tình trạng hoạt động liên tục của các khối u này gây nên bệnh lý cường giáp.

4. Dư thừa hàm lượng Iodine (I-ốt)

Iodine là chất bán dẫn giúp tuyến giáp tạo ra hormone T3 và T4. Chính vì thế, nếu bạn tiêu thụ một lượng lớn I-ốt thì hàm lượng hormone tuyến giáp cũng sinh ra nhiều hơn. Bên cạnh đó, thuốc amiodarone và các thực phẩm từ rong biển cũng chứa rất nhiều hàm lượng I-ốt.

5. Liều lượng thuốc hormone quá cao

Việc sử dụng thuốc thay thế hormone tuyến giáp quá liều cũng là một trong những nguyên nhân gây ra cường giáp. Trong quá trình sử dụng thuốc thay thế hormone tuyến giáp, bạn nên kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp thường xuyên để điều chỉnh liều lượng.

Biểu hiện của bệnh cường giáp

Tuyến giáp có vai trò sản xuất hormone tuyến giáp giúp cơ thể thực hiện trao đổi chất cũng như nhiều quá trình chuyển hóa. Do đó, bệnh cường giáp sẽ làm cho các chức năng trong cơ thể vượt quá ngưỡng bình thường. Một số triệu chứng phổ biến cụ thể như sau:

1. Người mắc cường giáp có mức chuyển hóa cao, thân nhiệt luôn cao hơn người bình thường nên rất sợ nóng, người toát mồ hôi nhiều và sốt nhẹ.
2. Đầu ngón tay thường xuyên run rẩy.
3. Hiện tượng tiêu chảy nhưng không đau, tần suất 5 – 10 lần/ngày.
4. Đánh trống ngực, người luôn có cảm giác hồi hộp.
5. Khó thở khi gắng sức hoặc xúc động.
6. Thường xuyên bồn chồn, lo lắng, tính khí bất thường và rất dễ cáu gắt. Tâm thần bị rối loạn, thường xuyên kích động hay hoang tưởng cũng như lú lẫn.
7. Kinh nguyệt rối loạn ở phụ nữ trẻ
8. Người bị giảm cân dù ăn uống bình thường. Bệnh nhân trẻ tuổi thường bị tăng cân.
9. Giấc ngủ chập chờn, người bệnh rất khó đi vào giấc ngủ.
10. Rụng tóc, các cơ tại đùi và cánh tay trở nên yếu đi.
11. Bướu cổ.

Đối tượng dễ mắc cường giáp

Cường giáp ở nam giới có tỷ lệ xảy ra thấp hơn rất nhiều lần so với nữ giới. Theo như thống kê từ Bộ Y tế, số ca cường giáp ở phái nữ cao hơn từ 2 – 10 lần so với các bệnh nhân nam. Các đối tượng có khả năng cao mắc cường giáp là:

• Người trong gia đình có tiền sử mắc bệnh cường giáp.
• Người có một hoặc nhiều các vấn đề về sức khỏe như là: thiếu máu ác tính, tiểu đường tuýp 1, người trên 60 tuổi hoặc đã phẫu thuật tuyến giáp và suy thượng thận,…

Điều trị cường giáp

Các phương pháp điều trị cường giáp đều hướng đến mục tiêu chung là giúp tuyến giáp hoạt động bình thường trở lại trong thời gian dài. Ngày nay, trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng sử dụng 3 phương pháp chính để bình ổn nồng độ hormone tuyến giáp và ngăn ngừa biến chứng như sau:

Sử dụng thuốc

Thuốc kháng giáp tổng hợp

Hiện nay, có 2 loại thuốc được sử dụng nhiều nhất để cải thiện tình trạng cường giáp chính:

• Thuốc kháng giáp: Thuốc có tên là Methimazole (Thyrozol®) hay trong một vài trường hợp rất hiếm sử dụng Propylthiouracil (PTU). Những loại thuốc trên được bác sĩ kê đơn trong trường hợp điều trị cường giáp bằng cách hạn chế khả năng sản xuất hormone tuyến giáp.
• Thuốc chẹn Beta: Thuốc có chức năng chính là giúp thuyên giảm các triệu chứng của cường giáp trong quá trình điều trị bằng phương pháp khác. Thuốc có thời gian hiệu lực nhanh chóng, người bệnh sẽ cảm thấy tốt hơn chỉ sau vài giờ sử dụng thuốc.

Iod và chế phẩm từ Iod

Bạn nên bắt đầu với liều lượng 5mg/ngày và dần dần nâng lên đến mức tối ưu là 50 – 100mg/ngày tùy vào tình trạng và cơ địa của mỗi người. Bạn nên chia thành 2 – 3 lần/ngày và uống trước khi ăn. Nếu khó uống, bạn nên pha vào sữa, nước để tăng độ hấp thụ.

Phẫu thuật tuyến giáp

Bệnh cường tuyến giáp có khả năng được chữa khỏi hoàn toàn với việc phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ hay hơn 90% tuyến giáp người bệnh. Việc phẫu thuật yêu cầu bác sĩ thực hiện phải có kinh nghiệm lâu năm về việc này.

Tuyến giáp sau khi được cắt bỏ sẽ chấm dứt tình trạng cường giáp của người bệnh. Tuy nhiên, người bệnh sẽ phải đối mặt với tình trạng suy giáp. Nhưng tình trạng suy giáp có thể được khắc phục với các loại thuốc thay thế hormone tuyến giáp.

Liệu pháp phóng xạ điều trị cường giáp

Đây là một liệu pháp rất an toàn cho người bệnh và thời gian điều trị có thể lên đến 60 năm. Cơ chế của phương pháp này là phá hủy hoặc làm tổn thương các tế bào tuyến giáp tạo ra hormone.

Phương pháp này đưa I-ốt phóng xạ trong cơ thể bằng đường ống với viên nang nhỏ chỉ sử dụng một lần. Iod phóng xạ sẽ đi vào trong máu của người bệnh và được hấp thụ bởi các tế bào sản sinh hormone tuyến giáp. Chất phóng xạ sẽ được đào thải qua đường nước tiểu, mồ hôi hoặc là phân từ vài ngày đến vài tuần.

Những điều cần lưu ý khi điều trị cường giáp

Một vài cộng sinh của cường giáp rất giống với suy giáp, đặc biệt là các dấu hiệu liên quan đến nhịp tim. Người bệnh có thể bù đắp lượng hormone tuyến giáp bằng các hormone như Cortisol và Adrenaline. Trong đó, hormone Adrenaline có thể gây nhịp tim cao, mất ngủ,…

Nếu trong quá khứ, bạn đã thực hiện điều trị bức xạ hay phẫu thuật tuyến giáp và giờ đang sử dụng Levothyroxine. Thì bạn nên điều chỉnh liều Levothyroxine trong nhiều thời điểm để kiểm tra xem nó có phù hợp với bạn hay không.

Nếu hợp thì đây là liệu pháp tốt nhất dành cho bạn, vì giá thành Levothyroxine rất rẻ. Levothyroxine được bày bán ở nhiều tiệm thuốc với chi phí thấp giúp bạn tiết kiệm nhiều chi phí.

Mặt khác, nếu bạn vẫn cảm thấy không ổn sau nhiều tháng sử dụng Levothyroxine. Tiêu biểu như bạn ăn uống lành mạnh nhưng vẫn tăng cân thì bạn nên cân nhắc bổ sung T3 một cách trực tiếp vào quá trình điều trị. Một trong những sản phẩm chứa T3 tổng hợp là Cytomel và các sản phẩm chứa T3 tự nhiên là NDT.

Nhiễm độc cường giáp là gì?

Nhiễm độc cường giáp là tình trạng rối loạn tuyến giáp rất phổ biến. Nó xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau khiến tuyến giáp sản sinh ra lượng hormone tuyến giáp quá nhiều. Trong số các nguyên nhân gây nhiễm độc giáp thì có cả cường giáp.

Người bệnh thường nhầm lẫn giữa cường giáp và nhiễm độc tuyến giáp, trong khi cường giáp là một bệnh lý thuộc nhánh của nhiễm độc tuyến giáp.

Triệu chứng của nhiễm độc cường giáp

Đa số nhiều bệnh nhân mắc chứng nhiễm độc giáp có biểu hiện lâm sàng và sinh hóa đặc trưng. Tuy vậy, theo một số tài liệu y học thì chưa phát hiện các dấu hiệu lâm sàng đặc hiệu với bệnh này.

Tần suất cũng như mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng được tìm thấy khác nhau ở các bệnh nhân. Phụ thuộc vào cơ địa và tình trạng bệnh ở bệnh nhân, các triệu chứng sẽ xuất hiện nhiều hoặc ít.

Một số triệu chứng thông thường của nhiễm độc giáp được ghi nhận như sau:

• Sợ nóng, vã mồ hôi nhiều;
• Người mệt mỏi, yếu ớt và rất dễ chuột rút;
• Lên cơn đau thắt ngực (có thể đánh trống ngực);
• Kinh nguyệt không đều;
• Loãng xương đối với nhiễm độc mãn tính;
• Ngón tay sưng theo hình chùy và run tay;
• Sút cân nhưng tăng cảm giác ngon miệng;
• Co rút cơ mi;
• Tăng huyết áp tâm thu;
• Mạch đập loạn hoặc nhanh.

Nếu người bệnh nhiễm độc giáp đặc biệt thì sẽ xuất hiện các triệu chứng nặng hơn:

• Bướu cổ nhân hoặc bướu lan tỏa;
• Tuyến giáp mềm và đau thường xuyên;
• Mắt lồi ra;
• Phù khư trú.

Bệnh lý nhiễm độc cường giáp có nguy hiểm không?

Theo như nhiều chuyên gia y tế, nhiễm độc cường giáp là một lý cực kỳ nguy hiểm. Nếu điều trị không đúng cách sẽ gây nên nhiều biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Biến chứng thường gặp nhất là rung nhĩ kết hợp cùng với phản ứng khó kiểm soát ở tâm thất trái.

Không chỉ dừng lại ở đó, nhiễm độc cường giáp còn gây ra nhiều biến chứng khác như: Tăng Kali máu, nhiễm Canxi thận và loãng xương. Đối với nam giới, biến chứng của nó có thể là giảm ham muốn tình dục, số lượng tinh trùng cũng như liệt dương hay vú phình to.

Bệnh bướu cường giáp là gì?

Bướu cường giáp là tình trạng bướu cổ được sinh ra từ hội chứng cường giáp. Bướu cổ cường giáp có kích thước nhỏ hơn nhưng lại cực kỳ nguy hiểm nếu so với bướu cổ đơn thuần. Để điều trị tình trạng này, các bác sĩ phải tiến hành chẩn đoán và xác định nguyên nhân một cách chính xác.

Theo như thống kê, nguyên nhân gây nên bướu cường giáp thường thấy nhất là bệnh Graves. Căn bệnh này có tính di truyền đồng thời rối loạn tự miễn dịch khiến cơ thể tạo ra các kháng thể kích thích việc sản xuất 

Dấu hiệu nhận biết bệnh bướu cường giáp

Triệu chứng của bệnh bướu cường giáp thường giống với bệnh cường tuyến giáp. Trong đó một số triệu chứng điển hình như là:

• Cơ thể suy nhược;
• Thường xuyên mất ngủ;
• Thoát nhiều mồ hôi;
• Giấc ngủ bị rối loạn;
• Tiêu chảy với nguyên nhân không xác định;
• Người dễ bốc hỏa;
• Tay run;
• Không chịu được nhiệt độ cao.

Người bệnh khi xuất hiện các triệu chứng trên kèm hiện tượng bướu cổ, nên gặp bác sĩ để kiểm tra ngay lập tức. Bác sĩ sẽ căn cứ vào trường hợp và mức độ bệnh để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, đồng thời tiết kiệm chi phí tối đa cho bệnh nhân.

 

Tình trạng bướu cổ cường giáp có nguy hiểm không?

Câu trả lời rất nguy hiểm, bướu cổ cường giáp có thể gây ra nhiều biến chứng cực kỳ nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời. Các biến chứng cụ thể như sau:

• Suy tim (hoặc rối loạn nhịp tim), tình trạng này nếu không được kiểm soát tốt, người bệnh có thể bị đe dọa về tính mạng.
• Các vấn đề về mắt, hiện tượng lồi mắt là phổ biến nhất, hơn nữa người bệnh còn bị đỏ hoặc mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng hay nặng hơn có thể mất toàn bộ thị lực.
• Da sưng tấy và đỏ, biến chứng này xảy ra trên người bệnh bướu cường giáp do bệnh Basedow gây nên.
• Nhiễm độc giáp, người bệnh sẽ có dấu hiệu bị mê sảng, nhịp nhanh và sốt cao,… cần được điều trị kịp thời nếu không muốn ảnh hưởng đến tính mạng.
• Loãng xương, bướu cổ cường giáp khiến cho xương của người bệnh trở nên giòn và rất dễ gãy vì sự gắn kết giữa xương với Canxi bị ảnh hưởng nặng nề.

Bướu cường giáp có lây không?

Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, bệnh bướu cường giáp không gây nên bởi virus, ký sinh trùng hay vi khuẩn,… Vì vậy, bướu cường giáp không có khả năng lây lan giữa người với người. Nên bạn có thể yên tâm chăm sóc và tiếp xúc với người mắc chứng bướu cường giáp.

Trên đây là tất cả thông tin liên quan đến bệnh cường giáp mà bạn cần quan tâm. Bạn nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên và đến thăm khám bác sĩ ngay nếu phát hiện triệu chứng bệnh. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp giảm thiểu tối đa các biến chứng nguy hiểm.